รวมสาเหตุและแนวทางการรักษา..กับโรคข้อเสื่อม

paweemod

เมื่ออายุมากขึ้นเป็นธรรมดาที่อวัยวะต่างๆในร่างกายของเราจะเสื่อมสภาพลง เกิดอาการข้อเสื่อมตามบริเวณต่างๆของร่างกาย เช่น คอ ไหล่ หลัง เอว แขน มือ เข่า และเท้า ซึ่งเรียกว่าเป็นโรคยอดฮิตโรคหนึ่งสำหรับอาการของคนที่อายุเริ่มมากขึ้น ส่วนใหญ่มักเป็นบริเวณข้อที่ใช้รับน้ำหนักหรือเคลื่อนไหวมาก คือ ข้อเข่า และข้อสะโพก

นพ.วัลลภ สำราญเวทย์ ผอ.ศูนย์ข้อสะโพกและข้อเข่ากรุงเทพ หรือ ?Bangkok Hip & Knee Center? โรงพยาบาลกรุงเทพ ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคนี้ สามารถสรุปได้ดังนี้

สาเหตุของการเกิดโรคข้อเสื่อม
1. เกิดจากการเสื่อมสภาพของข้อต่อตามอายุและการใช้งาน ทำให้กระดูกผิวข้อสึกกร่อน มักจะพบในผู้สูงอายุ
2. เกิดจากพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น ความเสื่อมที่เกิดขึ้นจากอุบัติเหตุ การเล่นกีฬา และรวมไปถึงกลุ่มความเสี่ยงที่เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปหรือกินยาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ปริมาณมากเกินไป ซึ่งจะพบมากในวัยทำงาน
3. ในกรณีข้อสะโพกเสื่อม ผู้ป่วยบางคนอาจเกิดจากกรรมพันธุ์ได้

อาการของโรคข้อเสื่อม
โรคปวดข้อเข่าจะมีอาการปวดเข่ามากจนทำให้ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ เช่น ปวดมากเวลาเดิน ขึ้นลงบันได ลุกหรือนั่ง มีการอักเสบบวมแดงของเข่าบ่อยและเรื้อรัง และหากมีอาการมากจะเดินกะเผลก ข้อเข่าโก่ง เดินขัดๆ ในบางรายเวลาเคลื่อนไหวเข่าจะได้ยินเสียงกระดูกลั่น หรือบางครั้งถ้ามีอาการมาก อาจรู้สึกร้อน บวมและปวดมากขึ้น ส่วนโรคข้อสะโพกเสื่อมนั้น ผู้ป่วยอาจสับสนกับโรคปวดหลัง เพราะอาการปวดที่บริเวณสะโพกด้านหลังคล้ายกัน ผู้ป่วยจึงมักไม่รู้ว่ากำลังป่วยด้วยโรคข้อสะโพกเสื่อม ทำให้ได้รับการรักษาไม่ตรงจุดจนโรคเรื้อรังและยากแก่การรักษา มีอาการปวดสะโพกมีสาเหตุหลายอย่าง ผู้ป่วยบางรายไม่สามารถเดินในระยะไกลได้ เพราะปวดถ่วงที่บริเวณก้นและต้นขาด้านหลัง หรือปวดบริเวณง่ามขาด้านหน้าข้างใดข้างหนึ่ง ไม่ปวดพร้อมกันทั้งสองข้าง เหมือนโรคกระดูกสันหลัง แต่ที่สำคัญสามารถปวดในเข่าด้านในโดยเกือบไม่รู้สึกปวดที่สะโพกเลย ซึ่งอาการเหล่านี้จะรู้ได้ก็เมื่อหมั่นสังเกตอาการตัวเอง ดังนั้นหากสงสัยว่าเป็นโรคข้อสะโพกเสื่อมควรรีบพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที

แนวทางการรักษาโรคข้อเสื่อม
การผ่าตัดเป็นวิธีหนึ่งในการรักษาโรคข้อเข่าและข้อสะโพกเสื่อม ซึ่งปัจจุบันการผ่าตัดข้อสะโพกและข้อเข่ามีเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าได้รับการยอมรับ และโดยทั่วไปแล้ว เมื่อได้รับการผ่าตัดผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้น แต่ก็มีผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยที่เข้ารับการผ่าตัดรักษาข้อสะโพกและข้อเข่ามาแล้วยังมีอาการปวดอยู่ และเข้าใจผิดไปว่าอาการปวดเกิดจากการผ่าตัด ผู้ป่วยควรแยกว่าอาการดังกล่าวมีสาเหตุมาจากข้อที่รับการผ่าตัดหรือไม่ หรือเกิดจากโรคที่จุดอื่นใกล้เคียงกับบริเวณข้อที่ผ่าตัด เพราะนอกจากข้อแล้ว ในร่างกายคนเรายังมีระบบเส้นประสาทซึ่งระบบเส้นประสาทของร่างกายมนุษย์หากเป็นโรคที่สะโพก ระบบประสาทปลายจะวิ่งไปที่เข่า แต่ต้นตอของโรคอยู่ที่สะโพกหรือหลังรับการผ่าตัดข้อเข่า ก็มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดการอักเสบของเส้นเอ็นรอบข้อที่ผ่าตัด แต่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากภายในข้อก็เป็นได้ หากตรวจพบก่อนก็สามารถแก้ไขลดความเจ็บปวดทรมานลงได้ ผู้ป่วยควรบริหารข้อตามคำแนะนำ เพื่อให้จะฟื้นตัวเป็นปกติ เดินได้โดยไม่เจ็บ มีกำลังมากขึ้น งอเหยียดเข่าได้ดีขึ้น หากผ่าตัดสะโพกไม่ควรเคลื่อนไหวมากเกินไป เพราะทำให้ข้อสะโพกหลุดออกจากเบ้าได้

ผู้ป่วยควรดูแลตามคำแนะนำในช่วงพักฟื้นอย่างเคร่งครัด และหากมีไข้สูง หนาวสั่น หรือปวดบวมแดง รอบแผลผ่าตัด มีเลือดหรือหนองซึมจากแผลผ่าตัด ปวดสะโพกมากขึ้นขณะเคลื่อนไหว หรืออยู่กับที่ ควรรีบพบแพทย์ เพื่อลดอาการปวดและการติดเชื้อแทรกซ้อนต่างๆ